Sáng nay (21/2/16), ngồi uống cà phê ở Dana Pearl Highlands Coffee tại một góc ở ngã tư đường Lê lợi và Hải phòng khi vào nhà vệ sinh tình cờ thấy một câu dịch hay (rất lịch sự khi xét từ góc độ văn hóa Việt). Câu ''please, don't put toilet paper, trash and TAMPON in toilet' được dịch thành 'Vui lòng không bỏ giấy vệ sinh, rác và VẬT DỤNG KHÁC vào bồn cầu'.
TẠI SAO 'TAMPON' LẠI ĐƯỢC DỊCH LÀ 'VẬT DỤNG KHÁC'
Ta có thể tự hỏi tại sao từ 'TAMPON' mà từ điển định nghĩa là 'a specially shaped piece of cotton material that a woman puts inside her VAGINA to absord blood during her PERIOD' (băng vệ sinh dạng ống) lại được dịch là 'VẬT DỤNG KHÁC'. Người dịch không biết thuật ngữ 'TAMPON'?. Không, họ biết chứ. (họ có thể tra từ điển mà!).
PHƯƠNG THỨC BIẾN ĐIỆU CỦA VINAY & DARBELNET
Trước hết, có thể nói đây là phương thức dịch 'biến điệu' (modulation) do Vinay & Darbelnet đề xuất: người dịch dùng một từ trừu tượng/chung chung thay cho một từ cụ thể.
MONA BAKER & PHẠM TRÙ 'LỊCH SỰ' TRONG DỊCH THUẬT
Thứ đến, theo Mona Baker, ở những nền văn hóa theo lễ giáo Khổng tử như ta, người dịch có thể chú trọng đến tính 'lịch sự' hơn là tính 'chính xác'. Vậy, các câu như 'I FUCKED Mary last night' sẽ được dịch 'Tao vừa 'LÀM CHUYỆN ẤY' với con Mary tối qua'. 'Have you forgotten the TAMPON?' (Mày quyên CÁI GÌ ĐÓ à?)'.
Bỗng nhớ lại trong một tiểu thuyết nào đó có một từ tục tĩu (chỉ một bộ phận sinh dục nữ & dịch 'giả' cộm cán nào đó dịch là 'c...l....' thì không am hiểu 'lý thuyết dịch' và 'văn hóa' của ngôn ngữ dịch (mà ở đây là tiếng Việt) bằng câu dịch trong nhà 'VỆ SINH' này rồi!
Đà Thành sáng 21/2/16
Thạc gián 21/2/19
Home 